Sürekli olarak batarya devrimi, hibrit devrimi, menzil devrimi, yakıt devrimi gibi ifadelerin havada uçuştuğu günümüz otomotiv dünyasında bundan 117 yıl önce bunlardan çok daha büyük ölçüde bir devrim yaşanmıştı. Ford Model T’yi piyasaya sürdü ve büyük bir ticari başarı kazandı. Model T bugün bile tarihte en çok satan otomobil modelleri arasında üst sıralarda yerini korumayı başaran efsane bir model.

1880'lerden itibaren üretilen ilk otomobiller çoğunlukla nadir, pahalı ve çoğu zaman güvenilmezdi. Güvenilir, bakımı kolay, seri üretim motorlu ulaşım aracı olan Model T çok başka bir hikâye yazarak piyasaya sürüldükten birkaç gün sonra 15.000 sipariş aldı.

Ford Model T'nin otomobil dünyasındaki başarısının temelinde birkaç önemli faktör yatıyor. Bunların başında Henry Ford'un vizyonu, seri üretim teknikleri ve otomobili herkesin ulaşabileceği bir ürün haline getirme hedefi geliyor. Model T, 1908 yılında piyasaya sürüldüğünde dayanıklı, basit ve uygun fiyatlı bir araç olarak tasarlandı. O dönemde otomobiller lüks sayılıyor ve çoğunlukla zenginlere hitap ediyordu. Ford ise "halkın arabası" felsefesiyle hareket ederek geniş kitlelere ulaşmayı amaçladı. 

Model T'nin başarısındaki en kritik unsur, Ford'un geliştirdiği seri üretim sistemidir. Geleneksel üretimde araçlar, tek tek ustalar tarafından yavaş bir şekilde monte ediliyordu. Henry Ford, bu süreci hızlandırmak için hareketli montaj hattını devreye soktu. 1913'te uygulanan bu sistemde, araç şasisi bir konveyör bant üzerinde ilerlerken, işçiler sabit noktalarda belirli parçaları monte ediyordu. Bu yöntem, üretim süresini büyük ölçüde kısalttı. Örneğin, Model T'nin montaj süresi 12 saatten 93 dakikaya kadar düştü. Bu sayede maliyetler azaldı ve araçlar daha ucuza üretilmeye başlandı. 

Ford'un seri üretim modeli, yalnızca otomobil endüstrisini değil, tüm imalat sektörünü dönüştürdü. Standartlaştırılmış parçalar, iş bölümü ve zaman verimliliği sayesinde üretim kapasitesi arttı. Model T'nin fiyatı da bu sayede sürekli düştü. 1908'de 850 dolar olan başlangıç fiyatı, 1920'lerde 260 dolara kadar geriledi. Bu da otomobil sahipliğini orta sınıf için erişilebilir hale getirdi. 

Ayrıca, Model T'nin basit ve sağlam tasarımı, bakım kolaylığı sunuyordu. Az yakan, her türlü arazi koşuluna dayanıklı bu araç, özellikle kırsal kesimde büyük rağbet gördü. Ford'un "siyah renk tercihi" de seri üretimi kolaylaştıran bir faktördü; çünkü siyah boya daha hızlı kuruyordu ve maliyeti düşüktü. Henry Ford’un efsane olmuş sözleri de hala kulaklarda çınlamaktadır:” Herhangi bir müşteri, siyah olduğu sürece istediği renge boyanmış bir Model T alabilir”   

Sonuç olarak, Ford Model T'nin başarısı, yenilikçi üretim teknikleri, uygun fiyat politikası ve kitlesel erişim hedefiyle birleşince ortaya çıktı. Henry Ford'un endüstriyel vizyonu, sadece otomobil tarihini değil, modern üretim anlayışını da şekillendirdi. Model T, 15 milyondan fazla satış rakamıyla 20. yüzyılın en etkili otomobillerinden biri olarak tarihe geçti. 

Aslında elektrikli araçlar 1900'lerin başında benzinli araçlarla neredeyse başa baş gidiyorlardı, ama birkaç kritik faktör onları sahne dışına itti. Bunların başında Ford ve Thomas Edison’un çalıştığı “ucuz elektrikli araç” projesinin başarısızlığı geliyor. Edison'un nikel-demir pili (Nickel-Iron Battery) bir türlü seri üretime uygun hale gelmedi. Çok pahalıydı, şarj süresi uzundu ve soğuk havalarda performansı düşüyordu. Kurşun-asit piller ise daha ucuzdu ama ağır, verimsiz ve kısa ömürlü idi. Edison, pilleriyle ilgili abartılı vaatlerde bulununca Ford hayal kırıklığına uğradı ve projeyi rafa kaldırdı. 

Elektriğin maliyeti ne kadar yüksekse benzinin maliyeti de o derece düşüktü. 1920'lerde ABD'de 1 litre benzin yaklaşık 5-10 cent (bugünün 1-2 doları) idi. Petrol endüstrisi hızla yayılan benzin istasyonlarıyla tüketiciye kolay erişim sağlarken, elektrikli araçlar için şarj altyapısı yoktu. Üstelik petrol şirketleri benzin dağıtımını kontrol ederek piyasayı domine ediyordu. Yakıt verimliliği açısından benzinli araçlar tercih sebebiydi.

Bant üretimi ile Model T’nin maliyet avantajı ise rekabet açısından en önemli faktördü. 1912'de bir elektrikli araç 1.750 dolar iken, benzinli Model T 650 dolara düşmüştü! Motor gücü de hiç fena değildi. Üstelik Model T başta olmak üzere benzinli araçlar elektrikli araçlara oranla yüksek menzile sahipti. Ayrıca yollarda hız limiti artarken, elektrikli modeller 40-50 km/s hızla tutuk kalıyordu. Bugün yol tutuş ve sürüş güvenliği gibi unsurları öne çıkan elektrikli araçlarda o dönem bundan bahsetmek imkansızdı.

Son olarak belirtmek gerekir ki o dönemde hava kirliliği endişesi veya çevre bilinci gibi kavramlar pek yoktu. Zaten otomobil sayısı az olduğu için egzoz dumanı "modernlik" simgesiydi! Elektrikli araçların sessiz ve temiz olması bir avantaj değildi.   

Ford Model T yeni bir model olarak birçok gelişmenin sonucunda yenilikçi özellikleri ile en rekabetçi ürün olarak piyasaya çıktı ve otomotiv tarihini değiştirdi. Diğer otomobil markaları da onu takip etti. Öyle ki 1900'de elektrikli araçlar ABD'de otomobil pazarının %38'ini oluştururken 1930'larda bu oran %1’e kadar düştü. Bugün elektrikli araçların yükselişi, aslında 100 yıl önce kaybedilen savaşın rövanşı gibi duruyor. Piller artık daha iyi, altyapı gelişiyor ve çevre bilinci yerleşti. Edison ve Ford'un hayal ettiği "ucuz elektrikli araç" vizyonu, nihayet Tesla ve diğerleri sayesinde gerçek oluyor!